Ληξιαρχική Πράξη Θανάτου
Μετά την έκδοση του ιατρικού πιστοποιητικού θανάτου (ΙΠΘ), ακολουθεί η ενημέρωση και η καταγραφή του γεγονότος στο Ληξιαρχείο στο οποίο διαβιβάζεται το ΙΠΘ εντός 24 ωρών από τον θάνατο του ατόμου.
Υπόχρεοι για την άμεση ενημέρωση είναι οι πλησιέστεροι συγγενείς, όποιος βρισκόταν στο σημείο τη στιγμή του θανάτου -αν δεν μπορεί ν’ αναζητήσει τους συγγενείς- ή το γραφείο τελετών που ανέλαβε την κηδεία.
Αν μετά την 24ωρη προθεσμία δεν υπάρξει δήλωση του θανάτου του προσώπου που κηδεύτηκε, ακολουθεί υποχρεωτική εισαγγελική παρέμβαση, εάν ο θάνατος δηλωθεί μέχρι και την 30ή ημέρα από την ημέρα του θανάτου.
Αν περάσει και η 30ή ημέρα, τότε απαιτείται δικαστική απόφαση Μονομελούς Πρωτοδικείου για τη νομιμότητα της δήλωσης του θανάτου.
Απαραίτητα Δικαιολογητικά:
- το ΙΠΘ (νόμιμα θεωρημένο για το γνήσιο της υπογραφής του γιατρού)
- η αστυνομική ταυτότητα του θανόντος
- η αστυνομική ταυτότητα του προσώπου που δηλώνει τον θάνατο (συνήθως συγγενής ή οικείος)
Σε περίπτωση απώλειας ή μη δυνατότητας πρόσβασης στην αστυνομική ταυτότητα του θανόντος, μπορεί να υποβληθεί υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86 από συγγενή Α’ βαθμού.
Η συνήθης πρακτική είναι να μεταβιβάζονται τα παραπάνω έγγραφα στο Ληξιαρχείο από το γραφείο τελετών.
Το Ληξιαρχείο προχωράει σε ενημέρωση των αρχείων του και εκδίδει τη σχετική πράξη (Ληξιαρχική Πράξη Πιστοποίησης Θανάτου) και παραδίδει στους αιτούντες αντίγραφο (ή, αλλιώς, απόσπασμα) της εκδοθείσας πράξης.
Το έγγραφο αυτό έχει ενώπιον παντός τρίτου αποδεικτική αξία πιστοποίησης του θανάτου ενός προσώπου και χορηγείται στους έχοντες έννομα δικαιώματα ενδιαφερόμενους κατόπιν αίτησής τους σε οποιονδήποτε χρόνο το επιθυμούν.
Η έκδοση της ληξιαρχικής πράξης οδηγεί με τη σειρά της στην έκδοση της άδειας ταφής, αυτόματη διαγραφή του θανόντος από το δημοτολόγιο, ενώ ενημερώνεται ηλεκτρονικά και το φορολογικό μητρώο (ΔΟΥ) για την μεταβολή των στοιχείων (βλ.σημείωση¹).
Συνιστάται να διατηρούν οι συγγενείς μερικά επικυρωμένα αντίγραφα της ληξιαρχικής πράξης θανάτου όταν τους παραδίδεται, καθώς πιθανότατα θα κληθούν να τα προσκομίσουν αργότερα για φορολογικούς, ασφαλιστικούς, ή άλλους λόγους.
Αν ο θάνατος του προσώπου επέλθει σε σωφρονιστικό ή κάποιο άλλο ίδρυμα, η υποχρέωση για τη δήλωση στο Ληξιαρχείο βαραίνει τον διευθυντή του ιδρύματος.
Στην περίπτωση που ο θάνατος επέλθει κατά τη διάρκεια ταξιδιού με κάποιο μεταφορικό μέσο, όπως λεωφορείο ή αεροπλάνο, η δήλωση γίνεται στον ληξίαρχο του τόπου προορισμού.
Θάνατος επιβάτη που ταξιδεύει εν πλω, εγείρει την υποχρέωση γνωστοποίησης του συμβάντος στον καπετάνιο, ο οποίος και εκδίδει ένα σχετικό πιστοποιητικό. Αντίγραφο του εγγράφου αυτού αποστέλλεται από τον λιμενάρχη του πρώτου λιμανιού αποβίβασης στο Ληξιαρχείο του Λιμεναρχείου, ώστε να δρομολογηθεί η ληξιαρχική καταχώρηση του θανάτου.
Μπορεί να εκδοθεί ηλεκτρονικά η ληξιαρχική πράξη θανάτου;
Η διαδικασία αναζήτησης αντιγράφων της ληξιαρχικής πράξης θανάτου (πιστοποιητικό θανάτου) γίνεται πλέον και ηλεκτρονικά μέσω της πλατφόρμας gov.gr, με τους κωδικούς του taxisnet για πράξεις που εκδόθηκαν από το 2013 και μετά.
Oι ληξιαρχικές πράξεις που έχουν εκδοθεί πριν το 2013, ή μετά το 2013 και η ηλεκτρονική τους έκδοση παρακωλύεται, αναζητούνται μέσω ηλεκτρονικής αίτησης σε ΚΕΠ. Σε περιπτώσεις που και αυτό δεν είναι εφικτό, η ληξιαρχική πράξη που ζητήθηκε εκδίδεται αποκλειστικά από την δημοτική αρχή.
Χρήσιμα:
¹ Το Φορολογικό Μητρώο ενημερώνεται αυτόματα για τις ληξιαρχικές πράξεις θανάτου από το Μητρώο Πολιτών του Υπουργείου Εσωτερικών, καταχωρεί την απώλεια ζωής του φορολογούμενου και διακόπτει τις φορολογικές σχέσεις του θανόντος με άλλα πρόσωπα, που εμφανίζονται στο Φορολογικό Μητρώο της ΑΑΔΕ (σχέση γάμου ή συμφώνου συμβίωσης, σχέσεις εκπροσώπησης άλλου φορολογουμένου και συμμετοχής σε νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες)
² Οδηγός του Πολίτη, «Αλλαγή στον τύπο της ληξιαρχικής πράξης θανάτου», 21/02/2019
⁵ Ηλεκτρονική ενημέρωση δημόσιων υπηρεσιών
Αναζητήστε την ληξιαρχική πράξη θανάτου στο gov.gr εδώ
Κατεβάστε την υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/86 εδώ