Ταφή

 

Από τη στιγμή που πιστοποιηθεί ο θάνατος από τον επιβλέποντα ιατρό, συντάσσεται το Ιατρικό Πιστοποιητικό Θανάτου και παραδίδεται στην οικογένεια για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την οργάνωση της κηδείας.

 

Οι οικείοι του θανόντος στο σημείο αυτό επιλέγουν γραφείο τελετών και παραδίδουν τα απαραίτητα έγγραφα (περισσότερα στο άρθρο Οργανώνοντας την κηδεία) για να ενημερωθεί το Ληξιαρχείο και να εκδοθεί άδεια ταφής.

 

Από την πιστοποίηση του θανάτου μέχρι τον ενταφιασμό, μεσολαβεί ένα διάστημα που συνήθως διαρκεί από μία μέρα ως μια βδομάδα. Το γραφείο τελετών που έχει επιλέξει η οικογένεια παραλαμβάνει τη σορό από το σπίτι ή το νοσοκομείο και τη μεταφέρει στον χώρο του ψυκτικού θαλάμου -είτε στο νεκροταφείο, είτε στις εγκαταστάσεις του, αν διαθέτει.  

 

Η διαχείριση της σορού από το γραφείο κηδειών περιλαμβάνει τις κατά την ορθόδοξη χριστιανική παράδοση συνήθεις πρακτικές (όπως είναι η επάλειψη με λάδι και ξύδι) καθώς επίσης και την ανάλογη περιποίηση που μπορεί να ζητήσει η οικογένεια (καλλωπισμός ή ταρίχευση).

 

Αν δεν ζητηθεί κάτι ιδιαίτερο, ακολουθεί η ένδυση της σορού με ρούχα που παραδίδει η οικογένεια, εκτός αν ζητηθεί η αγορά ιδιαίτερου ρουχισμού. Μόλις ολοκληρωθεί και η ένδυση, η σορός εισέρχεται στον ψυκτικό θάλαμο. 

 

Η σορός παραμένει με επίβλεψη του γραφείου τελετών στον ψυκτικό θάλαμο τουλάχιστον για το προβλεπόμενο διάστημα -και, κατά συνήθεια, τουλάχιστον για μια διανυκτέρευση.

Ειδικότερα, η ταφή νεκρών επιτρέπεται μόνο εντός του χώρου των νεκροταφείων -και όχι σε ιδιωτικό χώρο- μετά την πάροδο 12 ωρών από τον νόμιμα βεβαιωθέντα θάνατο και σε περιπτώσεις νεκροτομής, αμέσως μετά από αυτήν, εφόσον έχει συνταχθεί Ληξιαρχική Πράξη Θανάτου, στην οποία εμπεριέχονται τα στοιχεία ταφής (τόπος, ημερομηνία, ώρα ενταφιασμού).

 

Σε περίπτωση που έχει επιλεγεί συγκεκριμένο κοιμητήριο και αναμένεται διαθεσιμότητα σε αυτό -ή η οικογένεια περιμένει κάποιο μέλος της να έρθει από μακριά για την τελετή- οι μέρες παραμονής στον ψυκτικό θάλαμο θα αυξηθούν, με το ανάλογο για την οικογένεια κόστος. 

 

Στα μεγάλα αστικά κέντρα -και ιδιαίτερα στην Αθήνα- δεν επιτρέπεται η είσοδος νεκρών σε πολυκατοικίες βάσει του καταστατικού οικοδομών. Για τον λόγο αυτό, οι συγγενείς και φίλοι του εκλιπόντος συνηθίζεται να συγκεντρώνονται για να τον αποχαιρετήσουν στο νεκροστάσιο, μια ειδική αίθουσα εντός του κοιμητηρίου. Το γραφείο τελετών θα μεταφέρει τη σορό στο νεκροστάσιο στον προβλεπόμενο χρόνο πριν την εξόδιο τελετή.

 

Στην επαρχία -κυρίως σε μικρότερα χωριά όπου ακόμα και για πρακτικούς λόγους δεν υπάρχει δυνατότητα μεταφοράς σε ψυκτικό θάλαμο- μέχρι και σήμερα πολλές οικογένειες διατηρούν τη σορό στο σπίτι για ένα βράδυ και «ξενυχτούν» το αγαπημένο τους πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή το γραφείο τελετών αναλαμβάνει εκεί την περιποίηση και την ένδυση του εκλιπόντος.

 

Η εκκλησία στην οποία θα πραγματοποιηθεί η τελετή είναι συνήθως η έδρα της ενορίας όπου ο εκλιπών είχε την τελευταία μόνιμη κατοικία του, ωστόσο αυτό μπορεί να διαφοροποιηθεί μ’ εντολή της οικογένειας.

Η νεκρώσιμος ακολουθία ενδέχεται να ζητηθεί να διεξαχθεί κοντά στο κοιμητήριο ή την εκκλησία που βρίσκεται εντός των εγκαταστάσεών του, αν υπάρχει.

Αφού ολοκληρωθεί η εξόδιος, το φέρετρο μεταφέρεται προς το ταφοπέδιο όπου θα ακολουθήσει η ταφή.

Για τη θέση που θα παραχωρηθεί στο νεκροταφείο διενεργείται κλήρωση και η διάρκεια της παραμονής της σορού εντός του τάφου είναι -συνήθως στα κοιμητήρια των μεγάλων αστικών κέντρων- η τριετία.

Στη συνέχεια διατάσσεται εκταφή, ώστε να γίνει και πάλι διαθέσιμο το ταφοπέδιο, εκτός αν υπάρχει οικογενειακός τάφος, οπότε το φαινόμενο αποφεύγεται μιας και ο οικογενειακός τάφος παραμένει στη χρήση της οικογένειας. 

 

Η απόκτηση οικογενειακού τάφου ρυθμίζεται με βάσει τις κείμενες διατάξεις και οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να απευθύνονται στο συγκεκριμένο κοιμητήριο για διευκρινίσεις για το κόστος και τους σχετικούς όρους. Ωστόσο, και σ’ αυτή την περίπτωση, η αναμονή διάθεσης μπορεί να είναι μεγάλη, ειδικά εάν πρόκειται για ιστορικά νεκροταφεία, όπως το Α’ Νεκροταφείο Αθηνών.

Στον οικογενειακό τάφο, δικαίωμα να ενταφιαστούν έχουν το πρόσωπο στο οποίο έχει γίνει η παραχώρηση, οι άμεσοι συγγενείς του (γονείς, σύζυγοι, τέκνα), ή τρίτα πρόσωπα (π.χ. σύντροφος εκτός γάμου), ύστερα από γραπτή συγκατάθεση του δικαιούχου. Ο χώρος στον οποίο έχει το δικαίωμα χρήσης δεν αποτελεί περιουσιακό στοιχείο και επομένως δεν μεταβιβάζεται, με κανένα τρόπο, σε τρίτους.

Όταν εκλείψει ο αρχικός δικαιούχος οικογενειακού τάφου και όλοι οι δικαιούχοι που προαναφέρθηκαν, και αφού παρέλθει ο χρόνος υποχρεωτικής ταφής από την τελευταία ταφή (ή εφόσον οι δικαιούχοι παραιτηθούν του δικαιώματος της περαιτέρω χρήσης του) το δικαίωμα χρήσης περιέρχεται στην οικεία δημοτική αρχή, η οποία μπορεί να διαθέσει το ταφοπέδιο ελεύθερα.