Ιατρικό Πιστοποιητικό Θανάτου

Μετά τη διενέργεια της εξέτασης και την πιστοποίηση ότι ο θάνατος όντως επήλθε, ο βεβαιών γιατρός θα προβεί σε σύνταξη και υπογραφή του Ιατρικού Πιστοποιητικού Θανάτου

Σε περίπτωση που ο θάνατος επέλθει στο σπίτι, καλείται ο οικογενειακός γιατρός ή άλλος -συνήθως κάποιος παθολόγος ή καρδιολόγος που διαθέτει άδεια ασκήσεως επαγγέλματος- για να συντάξει το ΙΠΘ.

Αν πρόκειται για αιφνίδιο θάνατο με αδιευκρίνιστα αίτια ή βίαιο θάνατο, ο γιατρός υποχρεούται να επικοινωνήσει με τις αρχές για νεκροψία. 

Απαραίτητη προϋπόθεση σε κάθε περίπτωση είναι η αυτοπρόσωπη παρουσία του υπογράφοντος γιατρού για να διαπιστώσει και βεβαιώσει τον θάνατο.

Πριν την πιστοποίηση, συνήθως διαπιστώνεται η απουσία καρδιακών παλμών και με τη διενέργεια ηλεκτροκαρδιογραφήματος.

Αν ο γιατρός φτάσει στο σημείο όπου βρίσκεται ο εικαζόμενος ως νεκρός μετά από μερικές ώρες, τότε μπορεί να διαπιστώσει τον θάνατο και από την ακαμψία των μυών.

Ο γιατρός ζητά να του παραδοθεί η αστυνομική ταυτότητα του θανόντος από τους οικείους του, καθώς και άλλα στοιχεία ταυτοποίησης (Α.Φ.Μ. και Α.Μ.Κ.Α.).

Το άτομο που παραδίδει στον γιατρό τα προσωπικά στοιχεία και τις λεπτομέρειες για την κατάσταση της υγείας του εκλιπόντα -συνήθως κάποιο μέλος της οικογένειας ή οικείος του- συνυπογράφει το ΙΠΘ μαζί με τον γιατρό, όπως προβλέπει ο νόμος. 

Σε περίπτωση που ο θάνατος επέλθει σε νοσοκομείο ή ιατρική κλινική κατά τη διάρκεια νοσηλείας, το έγγραφο διεκπεραιώνεται από τη γραμματεία και υπογράφεται από το ιατρικό προσωπικό.

Αν απαιτείται διενέργεια ιατροδικαστικής έρευνας-πραγματογνωμοσύνης για τα αίτια του θανάτου, το ΙΠΘ εκδίδεται από τον ιατροδικαστή που έχει οριστεί από τις ανακριτικές αρχές. 

Σε περίπτωση θανάτου τροφίμου σε σωφρονιστικό ή ψυχιατρικό ίδρυμα, ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες από το ιατρικό προσωπικό του ιδρύματος. 

Ο βεβαιών γιατρός αναγράφει υποχρεωτικά στο ΙΠΘ την αιτία θανάτου, παράμετρος που αναλύεται στην υποκείμενη νόσο (ή νόσους) και την τελική αιτία θανάτου.

Ως υποκείμενη νόσο, ο γιατρός δηλώνει την ασθένεια, το νόσημα ή το ατύχημα που αποτέλεσε τον λόγο έναρξης μιας ακολουθίας συμπτωμάτων που επιβάρυναν την υγεία του θανόντος και τον οδήγησαν στο τελικό στάδιο.

Ως τελική αιτία θανάτου ορίζεται η νόσος ή νοσηρή κατάσταση που είχε ως άμεση συνέπεια τον θάνατο, δηλαδή εκείνη που εμφανίστηκε τελευταία χρονολογικά και οδήγησε σ’ αυτόν.

Σε περίπτωση βίαιου θανάτου, συμπληρώνονται στη συνέχεια οι απαραίτητες λεπτομέρειες για το είδος του (ατύχημα, ανθρωποκτονία, αυτοκτονία). Στην περίπτωση που ο γιατρός δεν μπορεί να καταδείξει την ακριβή αιτία θανάτου, τότε ορίζεται νεκροψία-νεκροτομή. 

Το ΙΠΘ παραδίδεται στους οικείους του εκλιπόντος που θα επιμεληθούν τα σχετικά με την κηδεία, οι οποίοι με τη σειρά τους το παραδίδουν στο γραφείο τελετών -μαζί με την αστυνομική ταυτότητα και τους αριθμούς Α.Φ.Μ. και Α.Μ.Κ.Α.- για να ολοκληρωθούν οι απαραίτητες διαδικασίες έκδοσης εγγράφων για την τελετή.

Το Ιατρικό Πιστοποιητικό Θανάτου διαφέρει από το αποκαλούμενο «πιστοποιητικό θανάτου», τόσο στη διατύπωση όσο και τη χρήση του.

Το δεύτερο αποτελεί ουσιαστικά το αντίγραφο της Ληξιαρχικής Πράξης Θανάτου, εκδίδεται από το ληξιαρχείο μετά την καταχώρηση του θανάτου και χρησιμοποιείται από τους οικείους του εκλιπόντος για τη διεκπεραίωση υποθέσεων ενώπιον του δημοσίου.

Σύμφωνα με τη νομοθεσία, η Ληξιαρχική Πράξη Θανάτου συντάσσεται εντός 24 ωρών από το θάνατο, αφού προσαχθεί στο ληξιαρχείο το ΙΠΘ. Ωστόσο, μόνο η Ληξιαρχική Πράξη Θανάτου (και τα αντίγραφά της) και όχι η ΙΠΘ, συνιστά δημόσιο έγγραφο που παρέχει πλήρη απόδειξη για τον θάνατο ενός προσώπου.

Η εγκυρότητα του ΙΠΘ μπορεί ν’ αμφισβητηθεί ή να προσβληθεί ενώπιον των δικαστηρίων απ’ όποιον έχει έννομο συμφέρον να αποδείξει την πλαστότητά του. 

Τα στατιστικά στοιχεία και τα δεδομένα που προέρχονται από τα ΙΠΘ συγκεντρώνονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛ.ΣΤΑΤ.), η οποία συντάσσει σχετικές στατιστικές μελέτες για τα αίτια θανάτου στην ελληνική επικράτεια, τα οποία αποτελούν τη βάση για την παρακολούθηση της δημόσιας υγείας.