Κόστος κηδείας
Η ανάθεση της κηδείας και των τελετών και μνημοσύνων που ακολουθούν, γίνεται από την οικογένεια ή τους οικείους του θανόντος προς το γραφείο τελετών, το οποίο έχουν επιλέξει ως κατάλληλο.
Εννοείται πως η επιλογή αυτή πρέπει να γίνεται με κριτήριο τον σεβασμό, τον επαγγελματισμό και την αξιοπιστία του γραφείου, δεν πρέπει ωστόσο να παραβλέπεται ο οικονομικός παράγοντας, που όμως είναι δύσκολο να προϋπολογιστεί.
Ο κλάδος ακολουθεί κατά παράδοση την τακτική της διαμόρφωσης του συνολικού κόστους με άξονα τις επιλογές του πελάτη. Η οργάνωση της κηδείας περιλαμβάνει πολλές προαιρετικές επιλογές υπηρεσιών ή/και προϊόντων, ενώ υπάρχουν κόστη που δεν είναι δεκτικά διαπραγμάτευσης (π.χ. κόστος κοιμητηρίου). Οι προαιρετικές υπηρεσίες (π.χ. παράθεση γεύματος), καθώς και οι επιλογές αισθητικής φύσεως (ποιότητα υλικών) είναι στην ευχέρεια της οικογένειας και είναι αυτές που διαμορφώνουν κατά κύριο λόγο το συνολικό κόστος της διαδικασίας.
Ειδικά στην περίπτωση που η οργάνωση της κηδείας αφορά επερχόμενο, μη αιφνίδιο θάνατο, συνιστάται στο μέλος της οικογένειας που έχει αναλάβει τη διαδικασία να προχωρήσει έγκαιρα στη σχετική έρευνα, έτσι ώστε ν’ αποφύγει τον συνδυασμό με τη συγκινησιακή φόρτιση που θα φέρει η απώλεια.
Τα έξοδα διεξαγωγής μιας κηδείας διακρίνονται σε 2 κατηγορίες: τα πάγια και τα μεταβλητά.
Πάγια θεωρούνται τα μη διαπραγματεύσιμα έξοδα, όπως το κόστος ταφής που καταβάλλεται για το κοιμητήριο και η αμοιβή της εκκλησίας.
Η αμοιβή του κοιμητηρίου αποτελεί ένα είδος ενοικίου για το ταφοπέδιο, τον χώρο όπου ο εκλιπών θα ενταφιαστεί και θα παραμείνει μέχρι την εκταφή (συνήθως για 3 χρόνια). Το κόστος αυτό δεν είναι ενιαίο σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, αλλά ορίζεται από τις αρμόδιες αρχές της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Με βάση αυτό το δεδομένο, είναι αντιληπτό πως το κόστος αυτό μπορεί να διαφέρει σημαντικά ανά γεωγραφική ζώνη. Στην Αττική, για παράδειγμα, η επιλογή του Α’ Νεκροταφείου είναι σημαντικά πιο ακριβή από οποιαδήποτε άλλη εντός του νομού.
Το κοιμητήριο φροντίζει για τις δέουσες εργασίες κατά την ημέρα της κηδείας με το προσωπικό του, χωρίς καμία περαιτέρω επιβάρυνση.
Σε περιπτώσεις απομακρυσμένων οικισμών, εξαιτίας της έλλειψης μόνιμου προσωπικού του δήμου, η οικογένεια ενδέχεται να πρέπει να φροντίσει για την πληρωμή των εργασιών. Στα πάγια έξοδα συμπεριλαμβάνεται επίσης η πληρωμή του ναού στον οποίο θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία.
Ως μεταβλητά θεωρούνται όλα τα υπόλοιπα έξοδα για την τέλεση της κηδείας, και σχετίζονται με τις χρεώσεις του γραφείου τελετών.
Κάθε γραφείο τιμολογεί τις υπηρεσίες που προσφέρει, δίνοντας στην οικογένεια δυνατότητες επιλογής των λεπτομερειών, που διαμορφώνουν το τελικό κόστος.
Συνήθως προσφέρεται μία δέσμη υπηρεσιών (αγορά φερέτρου, μετακίνηση της σορού με χρήση εργολαβικού οχήματος κηδείας, η 24ωρη φύλαξή της, στολισμός εκκλησίας, διεκπεραίωση γραφειοκατικών υποθέσεων και έκδοση απαραίτητων εγγράφων, προσωπικό μεταφοράς της σορού, κ.λπ.).
Οι τιμές για τις παραπάνω υπηρεσίες κυμαίνονται σε ένα μεγάλο εύρος, γεγονός που οφείλει να λάβει υπόψη η οικογένεια κατά την επιλογή της.
Επιπλέον, το συνολικό κόστος ενδεχομένως να πρέπει να συνυπολογιστούν τα έξοδα τέλεσης δεξίωσης για καφέ ή γεύμα μετά την ταφή σε συγκεκριμένη αίθουσα με ή χωρίς υπηρεσία τροφοδοσίας (catering), αποστολής στεφάνων, ιδιαίτερου καλλωπισμού της σορού, συνοδείας χορωδίας, εκτύπωσης και ανάρτησης αγγελτηρίων, δημοσιεύσεων στην εφημερίδα, ταρίχευσης της σορού εξαιτίας ατυχήματος/παραμόρφωσης, έξοδα επαναπατρισμού σορού από το εξωτερικό, κ.λπ.
Γι’ αυτό, δεν μπορεί μια προσφορά να θεωρηθεί πλήρης χωρίς να διευκρινισθούν οι συγκεκριμένες λεπτομέρειες.
Από την άλλη πλευρά, μια πολύ μεγάλη διαφορά στην προσφορά ή η φράση προσέγγισης «οικονομική κηδεία» πιθανόν να σας φέρουν αντιμέτωπους με το φαινόμενο της σταδιακής αποκάλυψης κρυφών χρεώσεων. Αναπόφευκτων δηλαδή δαπανών που βαρύνουν τον πελάτη, που όμως η καταβολή τους γνωστοποιείται μετά την ανάθεση της τελετής.
Επίσης, βεβαιωθείτε ότι στην τελική προσφορά συμπεριλαμβάνεται ο Φ.Π.Α. Η έκδοση της σχετικής απόδειξης ή τιμολογίου παροχής υπηρεσίων από το γραφείο τελετών -το οποίο θα κληθείτε να παραδώσετε στα ασφαλιστικά ταμεία εάν θέλετε να διεκδικήσετε την επιστροφή των εξόδων κηδείας- δεν εξαιρείται του Φ.Π.Α. Επομένως, θα πρέπει να έχετε ενημερωθεί με ακρίβεια.
Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες που πρέπει να συζητήσετε με το γραφείο τελετών, συνοπτικά είναι οι εξής:
- Ανάληψη γραφειοκρατικών διαδικασιών έκδοσης εγγράφων (άδειας ταφής, ληξιαρχικής πράξης).
- Επικοινωνία με το κοιμητήριο και καθορισμός ημερομηνίας και ώρας της κηδείας.
- Παραλαβή και μεταφορά της σορού.
- Μέριμνα για τη διανυκτέρευση και μεταφορά στο κοιμητήριο για την κηδεία.
- Φροντίδα ένδυσης του θανόντος με ρούχα που παραδίδει η οικογένεια.
- Προσωπικό εκφοράς της σορού (φρακοφόροι).
- Επιλογή φέρετρου και σετ λευκών ειδών (σάβανο, μαξιλάρι, σεντόνι, κ.ά.)
Μια παραπλανητική οικονομική προσφορά θα έχει μια ιδιαίτερα χαμηλή τιμή για τα παραπάνω (αμοιβή γραφείου), χωρίς να περιλαμβάνει αρκετές οικονομικές υποχρεώσεις -μερικές από αυτές υποχρεωτικές, όπως οι αμοιβές προς δημόσιους φορείς-
Επίσης ενδέχεται να υπάρξούν υπερχρεώσεις για προαιρετικές υπηρεσίες όπως οι παρακάτω:
- Ανθοστολισμός ιερού ναού και στολισμός φερέτρου.
- Εκτύπωση και ανάρτηση αγγελτηρίων κηδείας.
- Μεταφορά και κατάθεση στεφάνων.
- Παράθεση καφέ ή γεύματος.
- Χιλιομετρική χρέωση και διόδια για μεταφορές εκτός έδρας.
- Κόστος παράτασης παραμονής της σορού σε νεκροθάλαμο (ψυγείο) λόγω αναμονής για διαθεσιμότητα ταφοπεδίου σε κοιμητήριο.
Στην περίπτωση που η σορός αποτεφρωθεί, τα κόστη διαφέρουν ως ένα βαθμό λόγω των διαφορετικών παραμέτρων της διαδικασίας.
Ως πάγιο έξοδο υπολογίζεται το κόστος της καύσης στο Κέντρο Αποτέφρωσης Νεκρών και ως μεταβλητό η διαχείριση της τέφρας -η φύλαξή της σε τεφροδόχο, η διασπορά στη φύση, κ.λπ. (περισσότερα στο άρθρο περί Αποτέφρωσης).
Η αμοιβή του γραφείου τελετών είναι δεδομένη, καθώς η οργάνωση της διαδικασίας αποτέφρωσης -όπως και η ταφή- διεκπεραιώνεται από επαγγελματίες. Σε ό,τι αφορά την επιλογή των υπηρεσιών από την οικογένεια, ισχύουν όσα προαναφέραμε, με τη διαφορά ότι η σορός μεταφέρεται από το γραφείο τελετών στο ΚΑΝ στη Ριτσώνα Ευβοίας και είναι υποχρεωτική η επιλογή απλού, ξύλινου φέρετρου για την καύση.
Να σημειωθεί ότι τυχόν λοιπά έξοδα που δεν αναφέρονται παραπάνω -όπως υπηρεσίες μεταφοράς της οικογένειας ή επισκεπτών στο κοιμητήριο, αγορά ειδικού ρουχισμού για το ντύσιμο του νεκρού, πραγματοποίηση εξειδικευμένων εργασιών συντήρησης και κατασκευής σε οικογενειακούς τάφους, ειδικές μεταφορές από/προς το νεκροτομείο, αντικείμενα ενθύμησης (κορνίζες κ.λπ.)- επιβαρύνουν την οικογένεια επιπλέον και δεν εντάσσονται στο πακέτο που προσφέρουν συνήθως τα γραφεία τελετών.
Το κόστος της κηδείας -είτε ταφής είτε αποτέφρωσης- καλύπτεται κατά τα βασικά του μέρη από τα ασφαλιστικά ταμεία συνήθως με ένα σταθερό ποσό -που ενδεχομένως να μην καλύπτει ιδιαίτερα εξεζητημένες επιλογές.
Μπορείτε να ενημερωθείτε για τα επιστρεπτέα ποσά από τους επαγγελματίες των γραφείων τελετών, ή να υποβάλλετε το αίτημά σας στο e-ΕΦΚΑ⁴.
Το κόστος της κηδείας εκλιπόντος ανασφάλιστου υπερήλικα μπορεί να καλυφθεί από το κράτος με επιστροφή των καταβληθέντων εξόδων, κατόπιν αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης της οικογένειας στο Τμήμα Χορήγησης Παροχών Ανασφαλίστων Κεντρικής Υπηρεσίας του ΟΠΕΚΑ, το Τμήμα Χορήγησης και Ελέγχων Προνοιακών Παροχών και Ενδικοφανών Προσφυγών των Περιφερειακών Διευθύνσεων του ΟΠΕΚΑ ή τα Κέντρα Κοινότητας της χώρας.
Το κόστος της κηδείας απόρου ή μέλους άπορης οικογένειας μπορεί να καλυφθεί από την δημοτική αρχή στην οποία ανήκε, κατόπιν αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης της οικογένειας και έκδοσης σχετικής απόφασης από το δημοτικό συμβούλιο.
Το αίτημα απευθύνεται στον τοπικό εισαγγελέα με υποβολή σε αυτόν της δήλωσης θανάτου, ο οποίος και μπορεί να διατάξει την κάλυψη του κόστους από τις τοπικές αυτοδιοικητικές αρχές. Σ’ αυτή την περίπτωση, ο οικείος δήμος ορίζεται ως αρμόδιος για την ανεύρεση διαθέσιμου ταφοπεδίου για ταφή στο δημοτικό κοιμητήριο.
Εναλλακτικά, η αρμοδιότητα και η ανάληψη του κόστους μπορεί να βαρύνει την περιφέρεια, με την προϋπόθεση ύπαρξης κονδυλίων για την παροχή βοήθειας σε άπορους, όπου προβλέπεται.
Σχετικά:
¹ ΕΦΚΑ- Έξοδα Κηδείας
² Οδηγός του Πολίτη, «Έξοδα κηδείας για τους ανασφάλιστους υπερήλικες»